Czyli o tym, jak bloczki YTONG i SILKA się uzupełniają w kontekście jednej z cech Systemu 20 cm. Bowiem budując swój wymarzony dom coraz więcej ludzi zaczyna myśleć o tym, jak można realnie obniżyć koszty związane z jego ogrzewaniem. Jednym z najlepszych i najtańszych w danym momencie na rynku jest System 20cm, proponowany przez firmę Xella. System ten tworzą bloczki YTONG i SILKA.
Spośród wielu produktów budowlanych wyróżnia je biały kolor. Z pozoru są trudne do odróżnienia, bo wytwarza się je z podobnych surowców i w wyniku zbliżonych procesów produkcyjnych. Różnią się jednak zasadniczo właściwościami.
Bloki SILKA otrzymywane się z mieszaniny piasku, wapna i wody. Udział składników jest zawsze taki sam - piasek 90%, wapno 7%, woda 3%. Mieszanka wapienno-piaskowa umieszczana jest w reaktorach, gdzie ziarna piasku tracą krystaliczną strukturę powierzchni. Dojrzała masa trafia do potężnych pras, gdzie jest formowana, przyjmując ostateczny kształt bloków. Ukształtowane bloki są, podobnie jak w przypadku bloczków YTONG, transportowane do autoklawów, gdzie pod wpływem przegrzanej pary wodnej następuje proces krystalizacji.
Dzięki mrozoodporności SILKI znakomicie nadaje się ona do budowania ścian podziemia. Ma zdolność akumulacji ciepła, dzięki czemu może utrzymać stałą temperaturę przez dłuższy czas. Nie pozwala tym samym wnikać zimnu do środka budynku. SILKA ma również zdolność hydroregulacji. Dzięki tej właściwości zapewnia ona utrzymanie wilgotności wewnątrz pomieszczenia na stałym, najkorzystniejszym poziomie 40-60%. Po wybudowaniu ścian należy je odpowiednio zabezpieczyć emulsją bitumiczną.
Do produkcji bloczków YTONG stosowane się naturalne surowce: piasek, wapno, woda oraz niewielkie ilości cementu i gipsu. Ich udział jest uzależniony od gęstości i wytrzymałości materiału, który ma być uzyskany w procesie produkcyjnym. Środkiem porotwórczym, używanym do produkcji bloczków YTONG jest pasta aluminiowa. Aluminium wchodząc w reakcję z wodorotlenkiem wapniowym powoduje wydzielenie się wodoru, który uchodząc z masy, spulchnia ją, wskutek czego powstają milionów małych porów.
To one wpływają na wysoką izolacyjność termiczną bloczków z YTONGA. Dzięki temu ściana wykonana z nich jest doskonałą przegrodą zewnętrzną. Jako ściana jednowarstwowa bloczki YTONG PP2/0,4 (obliczeniowy współczynnik przewodzenia ciepła = 0,11 W/(mK)) o gr. 36,5 cm gwarantują przenikalność ciepła o wartości U = 0,29 W/(m2K). Bloczki YTONG mają najlepsze na rynku polskim i o wiele lepsze współczynniki przenikania ciepła U niż obecnie wymagane w polskich normach. Dzięki zastosowaniu tych właśnie bloczków można bez żadnego kłopotu wybudować ciepłą ścianę jednowarstwową, która nie wymaga żadnego ocieplenia.
System 20 cm w znakomity sposób wykorzystuje właściwości cieplne zarówno YTONGA jak i SILKI. Rozwiązanie to proponuje na ściany zewnętrzne użycie bloczków YTONG. Badania dowodzą, że najwięcej, bo aż 35% ciepła ucieka właśnie przez ściany zewnętrzne.
Przy użyciu Systemu 20 cm, dzięki idealnemu dopasowaniu wymiarów YTONGA i SILKI w miejscu łączenia ścian zewnętrznych z wewnętrznymi ścianami konstrukcyjnymi, nie powstają mostki termiczne. Pamiętajmy, że ciepło ucieka nie tylko przez powierzchnię cegły, czy bloczka. Mostki termiczne tworzy też zaprawa. Im jest grubsza, tym więcej ciepła ucieka. Wykorzystując System 20 cm używamy cienkowarstwowej zaprawy klejowej do łączenia poszczególnych bloczków ze sobą. Ma ona grubość 1-3 mm, pozwala to na większą dokładność i niweluje wspomniane wcześniej mostki termiczne. Cienkowarstwowa zaprawa klejowa używana jest jedynie na spoiny poziome, spoiny pionowe zastępuje system pióro-wpustów, który sprawia, iż bloczki bardzo ściśle do siebie przylegają (nawet z dokładnością do 1mm).
Dla lepszej izolacji cieplnej jednym ze sposobów jest „przemurowywanie” bloczków nawzajem ze sobą; czyli w ścianę bloczków z YTONGA wpuszcza się na głębokość, co najmniej 16,6 cm bloczki SILKA. By ograniczyć do minimum ucieczkę ciepła umieszcza się izolację termiczną od strony zewnętrznej bloczka wapienno-piaskowego. Takie połączenie sprawią, że w ścianach zewnętrznych budynku nie będą powstawać mostki termiczne a zapewni to stałą temperaturę w środku budynku i sprawi, że nakład pieniężny na ogrzanie nie będzie tak wysoki.
Nie są to jeszcze wszystkie możliwości oferowane przez System 20cm. Jednorodność termiczną możemy uzyskać stosując elementy dodatkowe o przewodności ciepła zbliżonej do bloczków, takich jak systemowe "ciepłe" nadproża, (ich izolacyjność jest pięciokrotnie wyższa niż w przypadku zwykłych belek żelbetowych) a dodatkowo ocieplane kształtki U, a także elementy docieplenia wieńca.
Jak więc możemy zaobserwować, elementy YTONG i SILKA znakomicie się uzupełniają. Budując w Systemie 20 cm, mamy pewność, że nasz dom będzie ciepły i wykonany z najwyższej klasy materiałów. Pozwoli to uniknąć nam kosztów związanych z ociepleniem i ogrzewaniem.
sobota, 29 marca 2008
czwartek, 20 marca 2008
Ściany fundamentowe
Ściany fundamentowe znajdują się w większości poniżej poziomu gruntu. Z ziemi wystają na wysokość 30 – 50 cm. W domach podpiwniczonych są one jednocześnie ścianami piwnicznymi. Ich grubość powinna być dostosowana do planowanej grubości ścian nadziemia. W przypadku domów, w których zakłada się budowę ścian dwuwarstwowych lub też lekkich szkieletowych ściany fundamentowe mają zazwyczaj około 25 cm. Gdy planowane jest wznoszenie ścian trójwarstwowych, konieczne będzie zwiększenie grubości ścian fundamentowych nawet do ponad 50 cm.
Ściany fundamentowe mogą być wykonane jako monolityczne lub jako murowane. Ściany monolityczne są wylewane na placu budowy, co wymaga użycia deskowania. Najlepiej, aby deskowanie było wielokrotnego użytku (deskowanie systemowe – powtarzalne), gdyż minimalizuje to koszty użycia go, oraz jest mniej pracochłonnym sposobem. Ta technika wykonywania ścian fundamentowych jest najczęściej stosowana, gdy grubość ścian jest mniejsza niż 25 cm. Do wylewania ścian stosuje się beton klasy B15 lub B20 i dodatkowo można je zbroić. Beton najczęściej zamawia się na budowę i dostarczany jest betonowozem z pompą. Umożliwia to wykonanie fundamentu wraz z deskowaniem w ciągu kilku dni. Beton jest najtańszym materiałem do budowy ścian fundamentowych.
Przed przystąpieniem do wylewania betonu deskowanie należy koniecznie zwilżyć wodą (gdy są to deski), albo preparatem zapobiegającym przywieraniu betonu, gdy mamy do czynienia z blatami sklejkowymi. Rzucając beton należy zachowywać odpowiednią wysokość (dla ciekłej konsystencji maksymalnie 50 cm), która jest tym większa im gęstszy beton wylewamy. Jest to bardzo ważne, gdyż zapobiega rozwarstwianiu się betonu. Deskowania nie należy zdejmować przed upływem dwóch dni. W przypadku występowania niskich temperatur okres ten może się przedłużyć do 12 dni.
Jeżeli wybieramy wariant murowany (najczęściej stosowany), do wyboru mamy bloczki betonowe, bloczki silikatowe, cegłę ceramiczną bądź pustaki zasypowe. Betonowe bloczki fundamentowe mają zazwyczaj wymiary 12 x 25 x 38 cm. Bloczki muruje się na zaprawie cementowej lub cementowo – wapiennej (charakteryzuje się lepszą urabialnością – jest gęstsza, więc łatwiej nią murować) z przesunięciem o pół elementu w kolejnym rzędzie. Należy pamiętać o dokładnym wypełnianiu wszystkich spoin. Pionowe spoiny powinny mieć 10 – 20 mm, a poziome 10 – 15 mm. Przy szerokości muru przekraczającej 38 cm konieczne jest stosowanie przewiązania poprzecznego, a w podpiwniczonych budynkach ściany dodatkowo usztywnia się poprzez ustawianie żelbetowych słupów co 1,5 m lub też przez układanie w spoinach prefabrykowanych zbrojeń. Podczas prac z bloczkami betonowymi problematyczna jest ich masa jednostkowa przekraczająca 30 kg.
Murowanie z bloczków silikatowych należy przeprowadzić zgodnie z zaleceniami producenta danego materiału. Często bloczki te nie wymagają spoin pionowych, a poziome wykonuje się przy użyciu systemowego kleju zamiast tradycyjnej zaprawy. Grubość ścian z bloczków silikatowych może wynosić nawet 18 cm.
Murowanie z cegły pełnej ceramicznej pozwala na uzyskanie ściany o grubości od 25 cm, przez 38, aż do 51 cm. Przy murowaniu kolejnej warstwy spoiny pionowe przesuwa się względem poprzedniej warstwy, o co najmniej ¼ cegły. Maksymalna grubość spoin poziomych to około 10 mm a pionowych 12 mm.
Bardzo rzadko stosuje się murowanie ścian fundamentowych z kamieni. Technologia ta jest nie praktyczna, gdyż po zakończeniu prac ściany są nie równe i wymagają otynkowania, aby było możliwe ułożenie na nich izolacji. Murowanie ścian fundamentowych z kamieni jest niezwykle pracochłonne ze względu na bardzo nieregularne kształty materiału budowlanego.
Murowanie ścian fundamentowych z pustaków zasypowych jest bardzo wygodnym sposobem. Po ułożeniu dwóch warstw pustaków żwirobetonowych na sucho, wypełnia się je następnie zwykłym betonem albo keramzytobetonem. Stosunkowo łatwe w tej technologii jest wzmacniane muru zbrojeniami. Pionowe można umieszczać w otworach pustaków a poziome w spoinach pomiędzy nimi. Na rynku dostępne są pustaki z podłużnym podziałem komór, co umożliwia wypełnienie betonem jednej części, a drugiej warstwą izolacyjną w postaci granulatu styropianowego. Pustaki należy układać z przesunięciem o pół długości względem spodniej warstwy.
Podczas murowania ścian fundamentowych warto pamiętać o wszelkich niezbędnych przyłączach i przewidując je wykonać w ścianach odpowiednie przepusty, abyśmy nie musieli kuć świeżo wymurowanych ścian w celu przyłączenia na przykład bieżącej wody, prądu, gazu, telefonu, odprowadzenia ścieków, czy też zasilenia poszczególnych urządzeń ogrodowych.
Po wybudowaniu ścian fundamentowych należy zaizolować je odpowiednio zarówno termicznie, jak i przeciwwilgociowo.
Cały artykuł dostępny na serwisie TermoDom.pl - Fundamenty. Informacje ogólne.
Ściany fundamentowe mogą być wykonane jako monolityczne lub jako murowane. Ściany monolityczne są wylewane na placu budowy, co wymaga użycia deskowania. Najlepiej, aby deskowanie było wielokrotnego użytku (deskowanie systemowe – powtarzalne), gdyż minimalizuje to koszty użycia go, oraz jest mniej pracochłonnym sposobem. Ta technika wykonywania ścian fundamentowych jest najczęściej stosowana, gdy grubość ścian jest mniejsza niż 25 cm. Do wylewania ścian stosuje się beton klasy B15 lub B20 i dodatkowo można je zbroić. Beton najczęściej zamawia się na budowę i dostarczany jest betonowozem z pompą. Umożliwia to wykonanie fundamentu wraz z deskowaniem w ciągu kilku dni. Beton jest najtańszym materiałem do budowy ścian fundamentowych.
Przed przystąpieniem do wylewania betonu deskowanie należy koniecznie zwilżyć wodą (gdy są to deski), albo preparatem zapobiegającym przywieraniu betonu, gdy mamy do czynienia z blatami sklejkowymi. Rzucając beton należy zachowywać odpowiednią wysokość (dla ciekłej konsystencji maksymalnie 50 cm), która jest tym większa im gęstszy beton wylewamy. Jest to bardzo ważne, gdyż zapobiega rozwarstwianiu się betonu. Deskowania nie należy zdejmować przed upływem dwóch dni. W przypadku występowania niskich temperatur okres ten może się przedłużyć do 12 dni.
Jeżeli wybieramy wariant murowany (najczęściej stosowany), do wyboru mamy bloczki betonowe, bloczki silikatowe, cegłę ceramiczną bądź pustaki zasypowe. Betonowe bloczki fundamentowe mają zazwyczaj wymiary 12 x 25 x 38 cm. Bloczki muruje się na zaprawie cementowej lub cementowo – wapiennej (charakteryzuje się lepszą urabialnością – jest gęstsza, więc łatwiej nią murować) z przesunięciem o pół elementu w kolejnym rzędzie. Należy pamiętać o dokładnym wypełnianiu wszystkich spoin. Pionowe spoiny powinny mieć 10 – 20 mm, a poziome 10 – 15 mm. Przy szerokości muru przekraczającej 38 cm konieczne jest stosowanie przewiązania poprzecznego, a w podpiwniczonych budynkach ściany dodatkowo usztywnia się poprzez ustawianie żelbetowych słupów co 1,5 m lub też przez układanie w spoinach prefabrykowanych zbrojeń. Podczas prac z bloczkami betonowymi problematyczna jest ich masa jednostkowa przekraczająca 30 kg.
Murowanie z bloczków silikatowych należy przeprowadzić zgodnie z zaleceniami producenta danego materiału. Często bloczki te nie wymagają spoin pionowych, a poziome wykonuje się przy użyciu systemowego kleju zamiast tradycyjnej zaprawy. Grubość ścian z bloczków silikatowych może wynosić nawet 18 cm.
Murowanie z cegły pełnej ceramicznej pozwala na uzyskanie ściany o grubości od 25 cm, przez 38, aż do 51 cm. Przy murowaniu kolejnej warstwy spoiny pionowe przesuwa się względem poprzedniej warstwy, o co najmniej ¼ cegły. Maksymalna grubość spoin poziomych to około 10 mm a pionowych 12 mm.
Bardzo rzadko stosuje się murowanie ścian fundamentowych z kamieni. Technologia ta jest nie praktyczna, gdyż po zakończeniu prac ściany są nie równe i wymagają otynkowania, aby było możliwe ułożenie na nich izolacji. Murowanie ścian fundamentowych z kamieni jest niezwykle pracochłonne ze względu na bardzo nieregularne kształty materiału budowlanego.
Murowanie ścian fundamentowych z pustaków zasypowych jest bardzo wygodnym sposobem. Po ułożeniu dwóch warstw pustaków żwirobetonowych na sucho, wypełnia się je następnie zwykłym betonem albo keramzytobetonem. Stosunkowo łatwe w tej technologii jest wzmacniane muru zbrojeniami. Pionowe można umieszczać w otworach pustaków a poziome w spoinach pomiędzy nimi. Na rynku dostępne są pustaki z podłużnym podziałem komór, co umożliwia wypełnienie betonem jednej części, a drugiej warstwą izolacyjną w postaci granulatu styropianowego. Pustaki należy układać z przesunięciem o pół długości względem spodniej warstwy.
Podczas murowania ścian fundamentowych warto pamiętać o wszelkich niezbędnych przyłączach i przewidując je wykonać w ścianach odpowiednie przepusty, abyśmy nie musieli kuć świeżo wymurowanych ścian w celu przyłączenia na przykład bieżącej wody, prądu, gazu, telefonu, odprowadzenia ścieków, czy też zasilenia poszczególnych urządzeń ogrodowych.
Po wybudowaniu ścian fundamentowych należy zaizolować je odpowiednio zarówno termicznie, jak i przeciwwilgociowo.
Cały artykuł dostępny na serwisie TermoDom.pl - Fundamenty. Informacje ogólne.
czwartek, 13 marca 2008
Za murami czterech wież
Gdańsk żyje ostatnio sporem o wysokościowce. Na blogu pisalismy już o trójmiejskich wieżowcach. Tymczasem, jak informuje serwis internetowy BiznesPolska.pl, pytania gdzie i czy stawiać wysokie budynki podzieliły gdańszczan. Końca polemik nie ma, bo konflikt nowego ze starym jest nie do pogodzenia.
Jedną z odsłon konfliktu jest spór mieszkańców Wrzeszcza z firmą Hines, która na miejscu byłego centrum handlowego budować ma grupę wysokościowców Quattro Towers. Jest to chyba jedyny przypadek w historii sporów na wysokościach, że przedstawiciel firmy spotyka się z mieszkańcami dzielnicy, by wysłuchać ich obaw co do projektu i odpowiedzieć na pytania.
Według planów, w miejscu dawnych centrów handlowych Sukces i Sukces Bis przy ul. Partyzantów, powstaną cztery 16-kondygnacyjne budynki mieszkalne z 270 apartamentami, sześciusetmetrową powierzchnią biurowo-usługową i 300 miejscami parkingowymi. Dziedziniec kompleksu zostanie zagospodarowany małą architekturą oraz zielenią - będzie to teren chroniony oraz monitorowany. Ceny mieszkań mają wynosić od 7 do 16 tys. zł za mkw. Na spotkaniu nie brakowało emocji, a jego uczestnicy - nie tylko mieszkańcy Wrzeszcza, zgłaszali najwięcej zastrzeżeń do faktu, że będzie to osiedle zamknięte i że projekt nie pasuje do wrzeszczańskiej zabudowy. Trudno się z tym nie zgodzić, bo wysokościowce pasują tylko do wysokościowców. W tej części Wrzeszcza sklep spożywczy przytula się bokiem do byłego gmachu synagogi, w którym mieści się szkoła muzyczna, a bar kawowy Piccolo i straszy, i śmieszy swą obecnością.
Quattro Towers ma być odgrodzone od reszty świata murem - takie prawo dzielnicy zamkniętej. Ale czy warto? Dzielnicy daleko swą architektoniczna urodą do przedwojennej elegancji Wrzeszcza "za torami", tu estetyczny eklektyzm osiągnął szczyty. Przed prezentacją ostatecznej wersji wizualizacji Quattro Towers, na którą czekamy, a która przewidziana jest na przełomie marca i kwietnia - prezentujemy okolice, gdzie wieżom przyjdzie stać.
Jedną z odsłon konfliktu jest spór mieszkańców Wrzeszcza z firmą Hines, która na miejscu byłego centrum handlowego budować ma grupę wysokościowców Quattro Towers. Jest to chyba jedyny przypadek w historii sporów na wysokościach, że przedstawiciel firmy spotyka się z mieszkańcami dzielnicy, by wysłuchać ich obaw co do projektu i odpowiedzieć na pytania.
Według planów, w miejscu dawnych centrów handlowych Sukces i Sukces Bis przy ul. Partyzantów, powstaną cztery 16-kondygnacyjne budynki mieszkalne z 270 apartamentami, sześciusetmetrową powierzchnią biurowo-usługową i 300 miejscami parkingowymi. Dziedziniec kompleksu zostanie zagospodarowany małą architekturą oraz zielenią - będzie to teren chroniony oraz monitorowany. Ceny mieszkań mają wynosić od 7 do 16 tys. zł za mkw. Na spotkaniu nie brakowało emocji, a jego uczestnicy - nie tylko mieszkańcy Wrzeszcza, zgłaszali najwięcej zastrzeżeń do faktu, że będzie to osiedle zamknięte i że projekt nie pasuje do wrzeszczańskiej zabudowy. Trudno się z tym nie zgodzić, bo wysokościowce pasują tylko do wysokościowców. W tej części Wrzeszcza sklep spożywczy przytula się bokiem do byłego gmachu synagogi, w którym mieści się szkoła muzyczna, a bar kawowy Piccolo i straszy, i śmieszy swą obecnością.
Quattro Towers ma być odgrodzone od reszty świata murem - takie prawo dzielnicy zamkniętej. Ale czy warto? Dzielnicy daleko swą architektoniczna urodą do przedwojennej elegancji Wrzeszcza "za torami", tu estetyczny eklektyzm osiągnął szczyty. Przed prezentacją ostatecznej wersji wizualizacji Quattro Towers, na którą czekamy, a która przewidziana jest na przełomie marca i kwietnia - prezentujemy okolice, gdzie wieżom przyjdzie stać.
środa, 12 marca 2008
Muzeum Sztuki Nowoczesnej
26 mln zł - tyle będzie kosztować projekt Muzeum Sztuki Nowoczesnej na pl. Defilad – poinformowała Gazeta.pl. 11 marca 2008 roku władze stolicy zaakceptowały projekt umowy z Christianem Kerezem, szwajcarskim projektantem budynku, kończąc w ten sposób toczące się od blisko roku negocjacje.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej ma stanąć na placu Defilad, u podnóża Pałacu Kultury. Projekt wybrany w międzynarodowym konkursie w lutym ub.r. od początku budził kontrowersje. Wielu architektów zarzuciło koncepcji Christiana Kereza brak polotu. Skrytykowała ją nawet rada programowa muzeum.
W styczniu rozmowy ze Szwajcarem zawisły na włosku. Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz oświadczyła, że szwajcarski projektant żąda 30 mln zł, a miasto nie zapłaci więcej niż 27 mln zł. Pytana, co się stanie, jeśli Kerez nie zejdzie z ceną odpowiadała: I don't know.
Z kolei architekt podkreślał, że negocjowane honorarium obejmuje wynagrodzenie dla kilkudziesięcioosobowej ekipy, w tym także polskich architektów. Zapewniał, że nigdy nie upierał się przy kwocie 30 mln zł. Był oburzony, że ratusz upublicznił negocjacje, które on traktował jako poufne.
- Nie ujawniliśmy treści rozmów, by wywrzeć nacisk na projektanta. To po prostu publiczna sprawa. Chcieliśmy, by warszawiacy wiedzieli, że rozmowy są trudne i dlatego tak długo trwają - przekonuje wiceprezydent Jacek Wojciechowicz.
W końcu obie strony zgodziły się na 26 mln zł brutto (Kerez na początku rozmów chciał 40 mln zł). Projekt umowy w takim kształcie zaakceptował wczoraj zarząd miasta.
- Zakładam, że umowę z Christianem Kerezem podpiszemy w ciągu najbliższych kilkunastu dni - mówi Marek Mikos, naczelny architekt miasta, odpowiedzialny za negocjacje z projektantem.
Jego zdaniem za rok powinien być gotowy projekt muzeum wraz z wnioskiem o pozwolenie na budowę. Kolejny rok zajmą formalności i przygotowanie materiałów przetargowych.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej ma stanąć na placu Defilad, u podnóża Pałacu Kultury. Projekt wybrany w międzynarodowym konkursie w lutym ub.r. od początku budził kontrowersje. Wielu architektów zarzuciło koncepcji Christiana Kereza brak polotu. Skrytykowała ją nawet rada programowa muzeum.
W styczniu rozmowy ze Szwajcarem zawisły na włosku. Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz oświadczyła, że szwajcarski projektant żąda 30 mln zł, a miasto nie zapłaci więcej niż 27 mln zł. Pytana, co się stanie, jeśli Kerez nie zejdzie z ceną odpowiadała: I don't know.
Z kolei architekt podkreślał, że negocjowane honorarium obejmuje wynagrodzenie dla kilkudziesięcioosobowej ekipy, w tym także polskich architektów. Zapewniał, że nigdy nie upierał się przy kwocie 30 mln zł. Był oburzony, że ratusz upublicznił negocjacje, które on traktował jako poufne.
- Nie ujawniliśmy treści rozmów, by wywrzeć nacisk na projektanta. To po prostu publiczna sprawa. Chcieliśmy, by warszawiacy wiedzieli, że rozmowy są trudne i dlatego tak długo trwają - przekonuje wiceprezydent Jacek Wojciechowicz.
W końcu obie strony zgodziły się na 26 mln zł brutto (Kerez na początku rozmów chciał 40 mln zł). Projekt umowy w takim kształcie zaakceptował wczoraj zarząd miasta.
- Zakładam, że umowę z Christianem Kerezem podpiszemy w ciągu najbliższych kilkunastu dni - mówi Marek Mikos, naczelny architekt miasta, odpowiedzialny za negocjacje z projektantem.
Jego zdaniem za rok powinien być gotowy projekt muzeum wraz z wnioskiem o pozwolenie na budowę. Kolejny rok zajmą formalności i przygotowanie materiałów przetargowych.
poniedziałek, 10 marca 2008
Art Deco - część III - spis architektury
Kończąc opis art deco przedstawiamy przykładowe budynki dla stylu Art Deco.
North America
• 20 Exchange Place, New York, New York, Cross & Cross, 1931
• 40 Wall Street, New York, NY (1930)
• 140 Eighth Avenue, Park Slope, Brooklyn, NY 1939
• 500 Fifth Avenue, New York, New York, Shreve, Lamb and Harmon, 1931
• 570 Lexington Avenue, New York, New York, Cross & Cross, 1931
• American International Building (70 Pine Street), New York, NY, 1932
• American Radiator Building, New York, New York, Hood & Howells, 1924
• Aldred Building, Montreal, Quebec, Canada
• Alfred E. Smith State Office Building, Albany, New York
• Argyle Hotel, Los Angeles, California (Leland Bryant, 1929)
• Asheville City Building, Asheville, North Carolina, Douglas E. Ellington, 1928
• Bank of America Tower (Providence) (Industrial Trust Building), Providence, Rhode Island (Walker & Gillette), 1928
• Bank of New York Building (Irving Trust Building), New York, New York, (Voorhees, Gmelin & Walker), 1931
• Barclay Vesey Building, New York, New York (Voorhees, Gmelin & Walker), 1927
• Berkeley Building, Boston, Massachusetts, Cram & Ferguson, 1947
• Berkeley High School, Berkeley, California (Gutterson & Corlett, 1935-1939)
• Berkeley Public Library, Berkeley, California
• Boston Avenue Methodist Church in Tulsa, Oklahoma (Bruce Goff, 1929)
• The Boyd Theater in Philadelphia, PA 1928
• Brooklyn Public Library, Brooklyn, New York City (Almirall, Githens & Keally, 1941)
• Buffalo Central Terminal, Buffalo, New York (Fellheimer & Wagner, 1929)
• Buffalo City Hall, Buffalo, New York (Dietel, Wade & Jones, 1931)
• Bulber Auditorium, McNeese State University, Lake Charles, Louisiana, 1940
• Bullocks Wilshire, Los Angeles (The Parkinsons, 1929)
• Cape Cod Canal Railroad Bridge, Bourne, Massachusetts (1933-35)
• Carbide and Carbon Building, Chicago (Daniel Burnham Jr., 1929)
• Carew Tower, Cincinnati, Ohio (Shreve, Lamb and Harmon, 1929-31)
• Cathedral of Learning, Pittsburgh, Pennsylvania, Charles Klauder, 1937
• The Century (building), New York City, 1931
• Chelsea Clearview Cinema, Manhattan, New York City
• Chicago Board of Trade Building, Chicago (Holabird & Root, 1930)
• Chrysler Building, Manhattan, New York City (William Van Alen, 1930)
• Cincinnati Museum Center at Union Terminal, Cincinnati, Ohio (Paul Cret, 1933)
• Civic Opera Building, Chicago, Illinois, Graham, Anderson, Probst & White, 1929
• Cochise County Court House in Bisbee, Arizona, Ray Place, 1931
• Colleen Moore Dollhouse, Chicago, Illinois
• College Park (Toronto) - Department Store Building, Toronto Canada
• Colonia Condesa, a neighborhood in Mexico City, including most buildings and Parque México (Francisco Serrano, 1939-1942)
• David Stott Building, Detroit Michigan
• Downtown Athletic Club, New York, New York, (Starrett & Van Vleck), 1930
• Edison Tower, Edison, New Jersey (1937)
• Eastern Columbia Building, Los Angeles, California (Claud Beelman, 1930)
• Empire State Building, Manhattan, New York City (Shreve, Lamb and Harmon, 1931)
• Dallas Fair Park Hall of State, Dallas, Texas (George Dahl, 1936)
• Fisher Building, Detroit, Michigan (Albert Kahn, 1928)
• Fitzsimons Hospital, Aurora, Colorado, 1941
• Foshay Tower, Minneapolis, Minnesota, Magney & Tulser, 1929
• GE Building, Manhattan, New York City (Raymond Hood, 1933)
• Golden Gate Bridge, San Francisco, California (Irving Morrow, 1937)
• Graybar Building, Manhattan, New York City
• Griffith Observatory,Los Angeles,California(John C.Austin, 1935)
• Guardian Building, Detroit, Michigan (Wirt C. Rowland for Smith Hinchman & Grylls, 1929)
• Gulf Building, Houston
• Hoover Dam, Arizona, USA (Gordon Kaufmann, 1936)
• Joslyn Art Museum, Omaha, NE
• Kansas City Power & Light Building
• Koppers Building, Pittsburgh, Pennsylvania, Graham, Anderson, Probst & White, 1929
• Kaufman Hall, McNeese State University, Lake Charles, Louisiana, 1941
• The Kennedy-Warren Apartment Building, LaSalle National Bank Building, Chicago, 1934
• LeVeque Tower, Columbus, Ohio
• Lincoln Bank Tower, Fort Wayne, Indiana, Alvin M. Strauss, 1930
• Lincoln Tunnel (center and north tubes), New York, NY, 1937/1945
• Los Angeles Central Library, Los Angeles, 1926
• Los Angeles City Hall, Los Angeles, California (Martin and Parkinson, 1928)
• The Mainzer Theater, Merced, CA
• Mapes Hotel, Reno, Nevada (Harvey Slocombe, 1947) (demolished)
• Marine Building, Vancouver, British Columbia (McCarter & Nairne, 1930)
• Mather Tower, Chicago, Illinois, Herbert Hugh Riddle, 1928
• Merchandise Mart, Chicago, Illinois (Graham, Anderson, Probst & White, 1930)
• Mellie Esperson Building, Houston
• Miami Beach Architectural District, South Beach, Miami Beach, Florida, USA
• Niagara-Mohawk Power building, Syracuse, New York
• Montreal Eaton 9th floor restaurant is a copy of the huge Ile de France first class dining room (Jacques Carlu, 1931)
• Newark Penn Station, Newark, New Jersey (1935)
• North Dakota State Capitol, Bismarck, North Dakota (1924-1934)
• Ocean Drive (South Beach), Miami Beach, Florida
• Ohio Bell Building, Cleveland, Ohio, Hubbell and Benes, 1927
• Palmolive Building, Chicago, Illinois, Holabird & Root, 1929
• SEPTA (Pennsylvania Railroad) 30th Street Station and Suburban Station, Philadelphia, Pennsylvania (Graham, Anderson, Probst & White, 1934
• Penobscot Building, Wirt C. Rowland for Smith Hinchman & Grylls, Detroit, Michigan, 1928
• Toronto Postal Station K, Murray Brown for Canada Post, Toronto, Ontario 1936
• Philtower Building, Tulsa, Oklahoma, Edward Buehler Delk, 1928
• Price Building (aka Édifice Price), Quebec City, Quebec
• Qwest Building (Northwestern Bell Building) , Minneapolis, Minnesota (Hewitt & Brown, 1932)
• Radio City Music Hall, New York City (Raymond Hood, 1932)
• Rand Tower, Minneapolis, Minnesota (Holabird & Root), 1929
• Richfield Tower, Los Angeles, California (demolished) (Stiles O. Clements, 1929)
• Rockefeller Center, New York City, 1932-39
• Seattle Tower, Seattle, Washington, Albertson, Wilson & Richardson, 1929
• Shreve, Crump & Low, Boston, Massachusetts
• Southwestern Bell Building, St. Louis, Missouri, 1926
• St. Wenceslaus Roman Catholic Church, Chicago, McCarthy, Smith and Eppig, 1941
• Supreme Court of Canada, Ottawa (Ernest Cormier, 1946)
• Temple Beth-El, Pensacola, Florida
• Transbay Terminal, San Francisco, CA, 1939
• Triborough Bridge, New York, NY (Othmar Ammann, 1936)
• Tulsa Fire Alarm Building, (Tulsa, Oklahoma, (Frederick V. Kershner, 1934)
• Union Passenger Depot, Omaha, Nebraska, 1931
• Union Terminal (see above), Cincinnati, Ohio
• Université de Montréal central building, Montreal, Canada (Ernest Cormier, 1940)
• Waldorf-Astoria Hotel, New York City (1931)
• WCAU Building / The Art Institute of Philadelphia, 1622 Chestnut Street, Philadelphia, PA 1928 (Architects: Harry Sternfeld and Gabriel Roth)
• Western Hills Viaduct, Cincinnati, Ohio
• Williamsburg Savings Bank (1 Hanson Place), Brooklyn, New York, Halsey, McCormack & Helmer, 1929
• Wiltern Theatre (in the Pellissier Building) , Los Angeles, California (Stiles O. Clements, 1931)
Central America / Caribbean
• Bacardi Building (Edificio Bacardi), Old Havana, Cuba
• Lopez Serrano Building (Edificio López Serrano), Havana, Cuba
• America Theater (Teatro América), Havana, Cuba
• Mayagüez Main Post Office, Mayagüez, Puerto Rico
• Yagüez Theater, Mayagüez, Puerto Rico
• Banco Popular Building, Old San Juan, Puerto Rico
• Normandie Hotel, San Juan, Puerto Rico
• Paramount Theater (Puerto Rico), Santurce, San Juan, Puerto Rico
• Telegraph Building, Santurce, San Juan, Puerto Rico
South America
• Goiânia Theatre, Goiânia, Brazil, Jorge Félix de Souza, 1942
• Estação Ferroviária, Goiânia, Brazil. Geraldo Duarte Passos, 1952
• Kavanagh building, Buenos Aires, Argentina (Sánchez, Lagos, & De la Torre, 1936)
Europe
• Apollo Victoria Theatre, London
• 55 Broadway, Westminster, London
• Arsenal Stadium (East and West Stands), London (Claude Waterlow Ferrier, 1932-36)
• Boerentoren, Antwerp, Belgium (Jan Van Hoenacker, 1931)
• Bryant and May match factory in Speke, Liverpool
• City Link/Attica commercial centre, Athens, Greece
• Daily Express Building in Fleet Street, London
• De Baarsjes neighbourhood in Amsterdam, Netherlands
• Du Cane Court, South East London
• Eltham Palace extension, south-east London (John Seeley & Paul Paget, 1933)
• Florin Court, London (Guy Morgan and Partners, 1936)
• Forest Croft, Forest Hill, London
• Hoover Building, Perivale, London (Wallis, Gilbert and Partners, 1933-1938)
• Hotel Belvedere du Rayon Vert, Cerbère, France
• Hotel Astoria, St. Petersburg, 1912
• Imperial Airways Building, Westminster, London
• India of Inchinnan office block, Inchinnan, Scotland (Thomas Wallis, 1930)
• İş Bank Tower, İstanbul (European Side), Turkey
• Marriott Liverpool South Hotel, Liverpool, UK
• Midland Hotel, Morecambe, UK
• Odeon Cinema, Newport, South Wales, UK (Harry Weedon, 1938)
• Odeon_Cinemas (now Funny Girls bar), Dickson Road, Blackpool, Lancashire, UK, 1939
• Newport Civic Centre, Newport, South Wales, UK
• Ocean liners Ile de France, Normandie and RMS Queen Mary
• Palais des Beaux-Arts / Paleis voor Schone Kunsten, Brussels, Belgium, Victor Horta, 1928
• Palatul Telefoanelor, Bucharest, Romania, 1934
• Parkinson Building, University of Leeds, Leeds, UK, 1951
• Radio Kootwijk, Radio Kootwijk, Netherlands
• Rex Theatre, Athens, Greece
• Royal Liver Building, Liverpool, UK (Walter Aubrey Thomas, 1911)
• Saint Jean-Baptiste Church, Bagnoles de l'Orne, France, (Olivier Michelin, 1934-1935)
• Senate House, Bloomsbury, London
• Shell Mex House, London (Ernest Joseph, 1931)
• Southampton Civic Centre, Southampton, England, UK (1932-1937)
• Nations' Society building ( now use by UN ), Geneva, Switzerland
• Tokyo's palace, Paris, France
• Tony Garnier Hall, Lyon, France
• Prudential, Warsaw
Asia
• Banque de l'Indochine (now State Bank of Vietnam), Hanoi, Vietnam
• Far Eastern University Campus, Manila, Philippines
• Park Hotel, Shanghai, China (László Hudec, 1934)
• Peace Hotel (Part of The Bund), Shanghai, China (Palmer & Turner, 1929)
• The Bund, Shanghai, China
• Regal Cinema, Mumbai, India
• Eros Cinema, Mumbai, India
• Metro Cinema, Mumbai, India
• Metro Cinema, Kolkata, India
• Central Market, Kuala Lumpur, Malaysia
• Impiana Hotel (now Ancasa), Kuala Lumpur, Malaysia
• Democracy Monument, Bangkok, Thailand
• The Royal Hotel, Bangkok, Thailand
• The 1940s-era buildings along the middle section of Ratchadamnoen (Kingswalk) Avenue, Bangkok, Thailand
• Central Post Office, Bangkok, Thailand
• some buildings Bandung , Indonesia
Africa
• Ansteys Building, Johannesburg, South Afica
• Asmara, the capital city of Eritrea:
Cinema Roma
Cinema Impero
Asmara Town Hall
The World Bank Office
British American Tobacco Company Office
Capitol Cinema Asmara
Odeon Cinema Asmara
The Selam Hotel
The Bristol Hotel (Africa)
Red Sea Pension
Asmara Silicon Factory
• Astor Mansions, Johannesburg, South Afica
• Eskom Building, Johannesburg, South Afica
Oceania
• Anzac War Memorial, Sydney, Australia (Bruce Dellit, 1934)
• Napier, New Zealand was rebuilt in Art Deco style after the 1931 Napier earthquake
Maja Baum
sobota, 8 marca 2008
Art Deco - część II - Prudential
Prudential to przedwojenny warszawski wieżowiec, wybudowany w latach 1931-1934 w stylu Art Deco, jako siedziba angielskiego "Towarzystwa Ubezpieczeń Prudential" (Przezorność). W dolnej części budynku znajdowała się przestrzeń biurowa, w wieży mieściły się luksusowe apartamenty. Znajduje się on przy placu Powstańców Warszawy (dawniej plac Napoleona, plac Warecki). Budynek zaprojektował Marcin Weinfeld, stalową konstrukcję spawaną ustawioną na żelbetonowych fundamentach biurowca zaprojektowali Stefan Bryła(konstruktor) i Wenczesław Poniż. Do budowy użyto 2 miliony cegieł pustakowych, 2 tysiące ton cementu, 1500 ton stali.
Marcin Weinfeld(1884-1965) - architekt - studiował na politechnice w Dreźnie i Politechnice Warszawskiej. Od 1939 prowadził prywatną praktykę. Główne jego realizacje: budynki mieszkaniowe przy ul. Koszykowej 8 (1928) i przy Klonowej, gmach Głównego Urzędu Kontroli Publikacji i Widowisk, przy ul. Mysiej , gmach Tow. Ubezpieczeniowego Prudential przy pl. Napoleona (1931).
W roku 1936 na dachu jego zbudowano kilkunastometrowy maszt eksperymentalnej stacji telewizyjnej. uruchomiono pierwszy w Europie nadajnik telewizyjny, Prudential został mocno uszkodzony w czasie wojny, m.in. w czasie powstania warszawskiego co poważnie odchyliło go od pionu. Jednak jego stalowa konstrukcja przetrwała, przez kilka lat będąc żywym symbolem zniszczeń.
Budynek został odbudowany (w socrealistycznym kostiumie), co pozwoliło rozpocząć mu nowe życie jako Hotel Warszawa w roku 1954.
Aktualnie trwa generalny remont. Rewaloryzacja ma polegać na przywróceniu form oryginalnych. Socrealistyczne elementy mają w większości zniknąć, wnętrza zostaną wykończone w duchu lat 30. XX wieku (Art Deco).
Maja Baum
Marcin Weinfeld(1884-1965) - architekt - studiował na politechnice w Dreźnie i Politechnice Warszawskiej. Od 1939 prowadził prywatną praktykę. Główne jego realizacje: budynki mieszkaniowe przy ul. Koszykowej 8 (1928) i przy Klonowej, gmach Głównego Urzędu Kontroli Publikacji i Widowisk, przy ul. Mysiej , gmach Tow. Ubezpieczeniowego Prudential przy pl. Napoleona (1931).
W roku 1936 na dachu jego zbudowano kilkunastometrowy maszt eksperymentalnej stacji telewizyjnej. uruchomiono pierwszy w Europie nadajnik telewizyjny, Prudential został mocno uszkodzony w czasie wojny, m.in. w czasie powstania warszawskiego co poważnie odchyliło go od pionu. Jednak jego stalowa konstrukcja przetrwała, przez kilka lat będąc żywym symbolem zniszczeń.
Budynek został odbudowany (w socrealistycznym kostiumie), co pozwoliło rozpocząć mu nowe życie jako Hotel Warszawa w roku 1954.
Aktualnie trwa generalny remont. Rewaloryzacja ma polegać na przywróceniu form oryginalnych. Socrealistyczne elementy mają w większości zniknąć, wnętrza zostaną wykończone w duchu lat 30. XX wieku (Art Deco).
Maja Baum
piątek, 7 marca 2008
Art Déco - część I
Art déco – styl w sztuce: architekturze, malarstwie, grafice oraz w architekturze wnętrz, rozpowszechniony w latach 1920–1940. Nazwa wywodzi się od francuskiego art décoratif – sztuka dekoracyjna, w rozumieniu jakie język polski łączy z urządzaniem wnętrz, termin décoratif nie oznacza w tym wypadku "zdobienia". Podobnie jak większość określeń stylów historycznych, ukuty został jakiś czas po zakończeniu jego artystycznej aktywności. W swoim czasie nosił wiele nazw, przydomków: styl 1925, modern style, ultramodern style, styl lat 20, jazz style, zig-zag moderne, styl Poiret, styl Chanel itd.
Art deco to nie tylko oczywiście styl i modus artystyczny, to także moda wraz ze szczególnym sposobem życia – tym, co kiedyś nazywano facon. Rzadko zresztą w dziejach sztuki moda miała na nią tak doniosły wpływ.
Art déco był reakcją na secesję (Art nouveau), wyrazem sprzeciwu wobec braku dyscypliny przestrzennej typowej dla sztuki secesyjnej. Już w secesji pojawił się nurt projektowania masowych wyrobów przemysłowych – wzornictwo przemysłowe, ale dopiero w okresie art déco podjęto się bardziej nowoczesnego projektowania, z myślą o funkcji i wpływie przedmiotu na fizyczne i społeczne otoczenie człowieka. Było to działanie świadome, próba stworzenia stylu w sztuce na wzór dawnych stylów, ale wybiegającego w przyszłość i z optymizmem szukającego wyrazu dla nowczesności świata produkcji taśmowej i rodzących się mass mediów. Sprzeczność polegała na tym, że twórcy Art déco przykładali też wielką wagę do perfekcyjnego wykonania przedmiotu użytkowego (np. meble ze złoconego brązu, hebanu, inkrustowane kością słoniową) – nie mogły być więc one tanie, ani dostępne dla szerokiej klienteli.
Art déco charakteryzował się klasycyzującym zgeometryzowaniem i dążeniem do syntetycznego ujmowania form, poszukiwaniem piękna w funkcji przedmiotu użytkowego i jasności przekazu w grafice czy malarstwie. Z futuryzmu zaczerpnął ideę gloryfikacji cywilizacji, postępu technicznego, wiary w rytm i ruch. Żywą i jasną kolorystykę odziedziczył po fowizmie, zerwał z naśladownictwem natury. W Art Deco fowizm łączy się z kubizmem, z jego charakterystycznym podkreślaniem konstrukcji formy, rytmizowania jej, sprowadzaniem do podstawowych brył geometrycznych: sześcianu , walca, kuli, stożka. Z ekspresjonizmem Art Deco łączy tendencja do spotęgowania napięcia, uczucia niepokoju, ale i radości. Art Deco ewoluowała w kierunku coraz większego upraszczania form. Styl ten zwracał się do wartości klasycznych, lokalnych tradycji oraz egzotyki, czerpiąc ze stylów historycznych jak: rokoko, empire, stylów „a la Ludwiki”, barok, itp. Korzystano z motywów zdobniczych niezmiennych od renesansu: wolut, bukietów kwiatów, koszy owoców, girland, etc.
Wróciła moda na klasycyzm, neoklasycyzm i barok, wzbogacając ją nowymi motywami: fontann, wschodzącego słońca, schodkowych piramid(ziggurat), skaczących gazeli (w dużej mierze zależało od mody na kulturę i sztukę a to Afryki, a to Meksyku, a to Japonii.
Była stylem operującym głownie wizualną metaforą , w przeciwieństwie do swej poprzedniczki, Art Nouveau, która posługiwała się symbolizmem. Wywodząca się z niej choć tworzona dla elit stałą się sztuką egalitarną, masową, adekwatną do konstytuującego się społeczeństwa przemysłowego. Do końca swego istnienia arch. Kręgu Art Deco oscylowała między tradycją a awangardą. Jest równocześnie owa sztuka i architektura „skubizowaną secesją”, artystycznym kompromisem i estetyczną klamrą spinającą obie epoki. Styl ten popularność swą w dużej mierze zawdzięczały radiu i filmowi (początkom masowej komunikacji społecznej) a i sama Art Deco była ich skutecznym promotorem.
Za prekursora zjawisk artystycznych, które uformowały fundamenty Art Deco, uważa się Charlesa Rennie Mackintosha(współtwórcę i najwybitniejszego architekta tzw. Szkoły z Glasgow). Wśród architektów pozostających w kręgu Art Deco brak wybitnych nowatorów, twórców zapełniających pierwsze strony podręczników historii arch.nowoczesniej, mimo że wielu z nich reprezentowało doskonałość warsztatu i wysoki poziom artystyczny. August Perret, Robert Mallet-Stevens, Raymond Hood czy Eliel Sarinen, mimo ich silnych wpływów nie są reprezentatami. Niektórzy architekci osiągnęli wyżyny artystyczne i związali swą działalność z tym stylem(Pierre Patout). Dla innych był to tylko epizod w działalności.
Szczyt popularności przypadał na lata 20. zeszłego stulecia, a Wystawa Światowa w Paryżu Les Annees„25”zgromadziła najwięcej dzieł sztuki i przedmiotów użytkowych charakterystycznych dla epoki. Umieścili ten styl obok kierunków awangardy, była to nobilitacja Art Deco i uznanie jej za sztukę. Wystawa była apogeum twórczego dynamizmu Art Deco, a dzięki niej styl trafił do najdalszych zakątków świata. Do dnia dzisiejszego pojawiają się dzieła i przedmioty użytkowe nawiązujące do art déco (jak zresztą do wszystkich następnych kierunków w sztuce). Art Deco jest stylem, który wyznaczają i obrazują wystawy światowe tego okresu sztuki – rzec można, że jest to Styl Expo.
Żywym echem Art Deco z czasu jego triumfu w Paryżu, najbardziej uzewnętrzniły w architekturze wnętrz wielkich liniowców-transatlantyków), budowanych przez m.in. Francuzów, Anglików i Amerykanów, gdzie luksus szedł w parze z prestiżem i dumą z narodowej sztuki.
Polski pawilon na Wystawie w Paryżu 1925 roku wzbudził szerokie zainteresowanie i pokazał oryginalność sztuki kraju, który "odrodził się" po okresie wykreślenia z mapy politycznej Europy.Art deco i sukcesy polskiej odmiany tego stylu w dwudziestoleciu wywołują pozytywne skojarzenia, polską odmianę nazwano wręcz „stylem odzyskanej niepodległości”
W USA wobec długo utrzymującego się eklektystycznego historyzmu, Art Deco było nośnikiem szeroko rozumianej nowoczesności artystycznej. Nieśmiałą początkowo innowacyjność nabrała życia po 1933r., po przybyciu do USA Gropiusa, Neutry czy Bruera. Stworzyli podwaliny pod nowoczesna arch. amerykańską, która rozkwitła po 1945r. Tymi, którzy odegrali podobną rolę jak Josef Hoffmann i August Perret byli w Ameryce Luis Henry Sulivan(„chicagowska szkoła architektury”) i jego uczeń Frank Lloyd Wright(Dom Malw-1920).
Ewolucja arch. Amerykańskiego Art Deco – to okres budowania wieżowców. Pierwszym w tym stylu i pierwszym na świecie był Barclay-Vesey Bulding-1923-przez Ralpha Walkera. Szczytowe osiągnięcie tego nurtu i pierwszorzędny przykład to Chrysler Bulding(1928-1930)-Williama Van Alena. Zabytków architektury tego stylu można liczyć w setki. Ale dopiero boom gospodarczy, polityka Roosevelta i modernizacja kraju, rozprzestrzeniły ten styl na całym terytorium Ameryki. Nie był to, bo nie mógł, nurt artystyczny przeznaczony dla elity.
Świadectwem budownictwa lat 30. oraz idącego w parze z nim ożywienia gospodarczego w USA była wyrastająca gwałtownie, opływowa, aerodynamiczna arch.dekoracyjna, która w tym nurcie przetrwała tam jeszcze do ok.1950 roku, głównie w budynkach użyteczności publicznej takich jak motele, stacje benzynowe, restauracje, zakłady przemysłowe itp.
Art Deco do końca lat 30. „rozpuszczała się w architekturze funkcjonalistycznej tak, aby niebawem ustąpić miejsca w latach 40. Stylowi międzynarodowemu.
Maja Baum
Art deco to nie tylko oczywiście styl i modus artystyczny, to także moda wraz ze szczególnym sposobem życia – tym, co kiedyś nazywano facon. Rzadko zresztą w dziejach sztuki moda miała na nią tak doniosły wpływ.
Art déco był reakcją na secesję (Art nouveau), wyrazem sprzeciwu wobec braku dyscypliny przestrzennej typowej dla sztuki secesyjnej. Już w secesji pojawił się nurt projektowania masowych wyrobów przemysłowych – wzornictwo przemysłowe, ale dopiero w okresie art déco podjęto się bardziej nowoczesnego projektowania, z myślą o funkcji i wpływie przedmiotu na fizyczne i społeczne otoczenie człowieka. Było to działanie świadome, próba stworzenia stylu w sztuce na wzór dawnych stylów, ale wybiegającego w przyszłość i z optymizmem szukającego wyrazu dla nowczesności świata produkcji taśmowej i rodzących się mass mediów. Sprzeczność polegała na tym, że twórcy Art déco przykładali też wielką wagę do perfekcyjnego wykonania przedmiotu użytkowego (np. meble ze złoconego brązu, hebanu, inkrustowane kością słoniową) – nie mogły być więc one tanie, ani dostępne dla szerokiej klienteli.
Art déco charakteryzował się klasycyzującym zgeometryzowaniem i dążeniem do syntetycznego ujmowania form, poszukiwaniem piękna w funkcji przedmiotu użytkowego i jasności przekazu w grafice czy malarstwie. Z futuryzmu zaczerpnął ideę gloryfikacji cywilizacji, postępu technicznego, wiary w rytm i ruch. Żywą i jasną kolorystykę odziedziczył po fowizmie, zerwał z naśladownictwem natury. W Art Deco fowizm łączy się z kubizmem, z jego charakterystycznym podkreślaniem konstrukcji formy, rytmizowania jej, sprowadzaniem do podstawowych brył geometrycznych: sześcianu , walca, kuli, stożka. Z ekspresjonizmem Art Deco łączy tendencja do spotęgowania napięcia, uczucia niepokoju, ale i radości. Art Deco ewoluowała w kierunku coraz większego upraszczania form. Styl ten zwracał się do wartości klasycznych, lokalnych tradycji oraz egzotyki, czerpiąc ze stylów historycznych jak: rokoko, empire, stylów „a la Ludwiki”, barok, itp. Korzystano z motywów zdobniczych niezmiennych od renesansu: wolut, bukietów kwiatów, koszy owoców, girland, etc.
Wróciła moda na klasycyzm, neoklasycyzm i barok, wzbogacając ją nowymi motywami: fontann, wschodzącego słońca, schodkowych piramid(ziggurat), skaczących gazeli (w dużej mierze zależało od mody na kulturę i sztukę a to Afryki, a to Meksyku, a to Japonii.
Była stylem operującym głownie wizualną metaforą , w przeciwieństwie do swej poprzedniczki, Art Nouveau, która posługiwała się symbolizmem. Wywodząca się z niej choć tworzona dla elit stałą się sztuką egalitarną, masową, adekwatną do konstytuującego się społeczeństwa przemysłowego. Do końca swego istnienia arch. Kręgu Art Deco oscylowała między tradycją a awangardą. Jest równocześnie owa sztuka i architektura „skubizowaną secesją”, artystycznym kompromisem i estetyczną klamrą spinającą obie epoki. Styl ten popularność swą w dużej mierze zawdzięczały radiu i filmowi (początkom masowej komunikacji społecznej) a i sama Art Deco była ich skutecznym promotorem.
Za prekursora zjawisk artystycznych, które uformowały fundamenty Art Deco, uważa się Charlesa Rennie Mackintosha(współtwórcę i najwybitniejszego architekta tzw. Szkoły z Glasgow). Wśród architektów pozostających w kręgu Art Deco brak wybitnych nowatorów, twórców zapełniających pierwsze strony podręczników historii arch.nowoczesniej, mimo że wielu z nich reprezentowało doskonałość warsztatu i wysoki poziom artystyczny. August Perret, Robert Mallet-Stevens, Raymond Hood czy Eliel Sarinen, mimo ich silnych wpływów nie są reprezentatami. Niektórzy architekci osiągnęli wyżyny artystyczne i związali swą działalność z tym stylem(Pierre Patout). Dla innych był to tylko epizod w działalności.
Szczyt popularności przypadał na lata 20. zeszłego stulecia, a Wystawa Światowa w Paryżu Les Annees„25”zgromadziła najwięcej dzieł sztuki i przedmiotów użytkowych charakterystycznych dla epoki. Umieścili ten styl obok kierunków awangardy, była to nobilitacja Art Deco i uznanie jej za sztukę. Wystawa była apogeum twórczego dynamizmu Art Deco, a dzięki niej styl trafił do najdalszych zakątków świata. Do dnia dzisiejszego pojawiają się dzieła i przedmioty użytkowe nawiązujące do art déco (jak zresztą do wszystkich następnych kierunków w sztuce). Art Deco jest stylem, który wyznaczają i obrazują wystawy światowe tego okresu sztuki – rzec można, że jest to Styl Expo.
Żywym echem Art Deco z czasu jego triumfu w Paryżu, najbardziej uzewnętrzniły w architekturze wnętrz wielkich liniowców-transatlantyków), budowanych przez m.in. Francuzów, Anglików i Amerykanów, gdzie luksus szedł w parze z prestiżem i dumą z narodowej sztuki.
Polski pawilon na Wystawie w Paryżu 1925 roku wzbudził szerokie zainteresowanie i pokazał oryginalność sztuki kraju, który "odrodził się" po okresie wykreślenia z mapy politycznej Europy.Art deco i sukcesy polskiej odmiany tego stylu w dwudziestoleciu wywołują pozytywne skojarzenia, polską odmianę nazwano wręcz „stylem odzyskanej niepodległości”
W USA wobec długo utrzymującego się eklektystycznego historyzmu, Art Deco było nośnikiem szeroko rozumianej nowoczesności artystycznej. Nieśmiałą początkowo innowacyjność nabrała życia po 1933r., po przybyciu do USA Gropiusa, Neutry czy Bruera. Stworzyli podwaliny pod nowoczesna arch. amerykańską, która rozkwitła po 1945r. Tymi, którzy odegrali podobną rolę jak Josef Hoffmann i August Perret byli w Ameryce Luis Henry Sulivan(„chicagowska szkoła architektury”) i jego uczeń Frank Lloyd Wright(Dom Malw-1920).
Ewolucja arch. Amerykańskiego Art Deco – to okres budowania wieżowców. Pierwszym w tym stylu i pierwszym na świecie był Barclay-Vesey Bulding-1923-przez Ralpha Walkera. Szczytowe osiągnięcie tego nurtu i pierwszorzędny przykład to Chrysler Bulding(1928-1930)-Williama Van Alena. Zabytków architektury tego stylu można liczyć w setki. Ale dopiero boom gospodarczy, polityka Roosevelta i modernizacja kraju, rozprzestrzeniły ten styl na całym terytorium Ameryki. Nie był to, bo nie mógł, nurt artystyczny przeznaczony dla elity.
Świadectwem budownictwa lat 30. oraz idącego w parze z nim ożywienia gospodarczego w USA była wyrastająca gwałtownie, opływowa, aerodynamiczna arch.dekoracyjna, która w tym nurcie przetrwała tam jeszcze do ok.1950 roku, głównie w budynkach użyteczności publicznej takich jak motele, stacje benzynowe, restauracje, zakłady przemysłowe itp.
Art Deco do końca lat 30. „rozpuszczała się w architekturze funkcjonalistycznej tak, aby niebawem ustąpić miejsca w latach 40. Stylowi międzynarodowemu.
Maja Baum
Subskrybuj:
Posty (Atom)